Koraal

Iedere zomervakantie nemen mijn ouders mij mee naar hun geboorte-eiland Korčula, dat hoort bij Kroatië en zich bevindt in de Adriatische Zee. Als kind wandelde ik met veel plezier door de smalle straatjes van het middeleeuwse, gelijknamige stadje – of liever: dorpje met stadsrechten – , genietend van de vrijheid en zelfstandigheid die ik in Amsterdam niet gewend was. Schelpen zoeken op het strand, rondjes rennen om de kerk en de etalages van de vele toeristenwinkels bekijken waren mijn voornaamste bezigheden. Vooral sieradenwinkels vond ik interessant; ik was gefascineerd door de mooie rode kleur van de glanzende kettingen, armbanden, oorbellen en ringen.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Later ging ik het woord ‘koraal’ koppelen aan deze verschijningen. “Wat is dat dan?” “Een soort plant op de bodem van de zee.” “Als het een plant is, waarom is het dan hard?” “Dat weet ik niet, lieverd.”

Dat ik niet precies wist wat het was, maakte koraal voor mij een mysterieus en bijna mystiek begrip, en daarom juist interessant en spannend. Ik denk dat dat een punt is waarop kinderen volwassenen iets kunnen bijbrengen. Op dit gebied kan iedereen die zich nog iets van zijn kindertijd herinnert van zichzelf leren: wat onbekend is hoeft niet per se uit onverschilligheid vergeten (of zoals in extremere gevallen gevreesd en gehaat) te worden. Zoals een klein meisje ervan droomt om als zeemeermin tussen het koraal te zwemmen, zo kan een volwassene waarde hechten aan het koraal, zich erover willen informeren en bereid zijn iets te doen om het te beschermen.

Mijn bewondering voor de koralen sieraden die op het eiland werden verkocht maakte jaren later plaats voor ontzetting, toen er een vriendinnetje dat een keer meeging op vakantie me op de andere kant van het verhaal wees. “Verkopen ze hier koraal?”, sprak ze verontwaardigd. “Dat is bedreigd!”

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Overvallen door deze uitspraak ben ik diezelfde avond met een laptop onder mijn arm naar het dichtstbijzijnde internetcafé gegaan. Een speurtocht over het web bracht mij op de naam ‘bloedkoraal’. Toepasselijk, vond ik: een goede beschrijving van de intense kleur en symbolisch voor de schuld die zelfs het helderste Adriatische zeewater niet van onze handen kan afspoelen.

Ik ontdekte dat bloedkoraal een koraalsoort is die alleen voorkomt in de Middellandse Zee (waarvan de Adriatische Zee deel uitmaakt). Kenmerkend voor deze koraalsoort is het harde, rode en soms witte skelet. Het kan groeien op een diepte van tussen de 10 en 300 meter onder het zeeoppervlak. Op ondiepere plaatsten komt het echter minder voor omdat het daar grotendeels wordt opgedoken voor de sieraadhandel. Deze koraalsoort wordt weliswaar niet officieel als met uitsterven bedreigd beschouwd, maar de hoeveelheid neemt wel degelijk af en het wordt steeds moeilijker voor juweelmakers om takken te vinden die groot genoeg zijn.

Schandalig! Dat zoiets moois bruut van de natuur wordt ontnomen, dat mensen geld verdienen aan deze misdaad en dat mensen het vervolgens vol trots als trofee om hun nekken dragen. Dat deze barbaarse praktijken echt aan de orde van de dag waren, kon ik niet bevatten. En nog steeds heb ik moeite om in te zien dat zoiets akeligs écht gebeurt in het door mij teergeliefde Korčula, in de mooiste zee die mij bekend is en op ónze planeet

‘Precious coral’ luidt de Engelse naam van bloedkoraal. Too precious to wear, als je het mij vraagt. Hoe kan dit ongestraft plaatsvinden? Waarom staan we dit toe?

 

- Tina